Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej MIWO dokonało porównania wybranych materiałów izolacyjnych dostępnych na polskim rynku.
Porównanie dotyczy takich cech materiałów jak: izolacja cieplna, odporność ogniowa i klasa reakcji na ogień, właściwości akustyczne, trwałość, właściwości mechaniczne oraz wpływ na zdrowie.
Wpływ na zdrowie
|
|
| Zgodnie z ustawą Prawo Budowlane (Art. 5. 1) obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie podstawowych wymagań dotyczących:
a) nośności i stateczności konstrukcji, Dlatego też na producencie materiałów budowlanych ciąży obowiązek zapewnienia, aby wprowadzony na rynek wyrób był bezpieczny dla zdrowia i środowiska zarówno na etapie użytkowania jak i w trakcie prac montażowych. Krajowe normy emisji muszą zostać zapewnione; dotyczy to tak samo wszystkich przepisów związanych z gromadzeniem i wywózką odpadów. Zatem producent wprowadzający na rynek wyrób szkodliwy dla zdrowia lub środowiska łamie prawo. Jednocześnie aby uniknąć zjawiska « greenwashing » (nieuzasadnione używanie w reklamach słowa « ekologiczny ») Unia Europejska rekomenduje, aby produkty wprowadzane na rynek posiadały deklaracje środowiskowe w obiektywny sposób oceniające wpływ produktu na środowisko w całym jego cyklu życia. |
|
| WEŁNA MINERALNA: SZKLANA I SKALNA |
Zdrowie: Wyroby z wełny mineralnej wytwarzane przez producentów stowarzyszonych w MIWO składają się zasadniczo z 90-100% (wagowo) wełny mineralnej: szklanej lub skalnej i 0-10% lepiszcza. Włókna zarówno wełny szklanej jak i szklanej nie są klasyfikowane jako rakotwórcze zgodnie z Uwagą Q zawartą w Dyrektywie 97/69/EWG oraz rozporządzeniu 1272/2008. Żeby zapewnić zgodność włókien z kryteriami zawartymi w Uwadze Q wszystkie badania i nadzór nad procedurami są prowadzone w fabrykach członków MIWO przez niezależnych ekspertów EUCEB, którzy potwierdzają również fakt wdrożenia przez członków MIWO sprawdzających procedur wewnętrznych. Potwierdzeniem prawidłowego wyniku kontroli jest zamieszczony na opakowaniu produktu znak EUCEB.
Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby izolacyjne producentów stowarzyszonych w MIWO są bezpieczne w stosowaniu. Na opakowaniach znajduje się 6 piktogramów informujących jak należy bezpiecznie instalować te wyroby.
|
| POLIURETAN PUR | Zdrowie: Wyroby z PUR są polimerami powstałymi w wyniku reakcji izocyjanianów z poliolami. Przy procesie spieniania są wykorzystywane porofory (np. pentan). Izocyjaniany mogą wywoływać alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych oraz tzw. astmę zawodową, zaś pentan może działać narkotycznie na układ nerwowy. Wyroby PUR są stosowane w postaci sztywnych płyt oraz jako pianki natryskowe. Produkty z płyt nie wykazują żadnych niebezpieczeństw dla zdrowia. Natomiast PUR w postaci pianki może wywoływać uczulenia dróg oddechowych i skóry. Dlatego też powinno się omawiać z inwestorami potencjalne zagrożenie dla zdrowia ze strony składników chemicznych użytych w trakcie prac. Dostępne też powinny być dla właścicieli/lokatorów budynków karty charakterystyki substancji niebezpiecznej (MSDS) dla wszystkich chemikaliów, które zostaną użyte.
Bezpieczeństwo stosowania: Natryskiwane piany PUR wymagają szczególnej ostrożności i użycia specjalistycznego sprzętu ochrony osobistej (np. respiratora z doprowadzeniem powietrza do natryskiwania we wnętrzach), natomiast płyty są bezpieczne w stosowaniu i wymagają zastosowania podstawowego sprzętu ochrony osobistej, np. rękawic ochronnych i okularów podczas cięcia. |
| POLIURETAN PIR |
Zdrowie: Wyroby z PIR są polimerami powstałymi w wyniku reakcji izocyjanianów z poliolami (w przypadku PIR izocyjanianów jest więcej w stosunku do polioli niż w PUR). Przy procesie spieniania są wykorzystywane porofory (np. pentan). Izocyjaniany mogą wywoływać alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych oraz tzw. astmę zawodową, zaś pentan może działać narkotycznie na układ nerwowy. Wyroby PIR są stosowane w postaci sztywnych płyt, które nie wykazują niebezpieczeństwa dla zdrowia. Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby PIR z płyt są bezpieczne w stosowaniu i wymagają tylko zastosowania podstawowego sprzętu ochrony osobistej (np. rękawice ochronne czy okulary podczas cięcia mechanicznego). |
| PIANA FENOLOWA (PF) | Zdrowie: Wyroby z PF są polimerami powstałymi w wyniku reakcji żywicy fenolowej z nieorganicznym kwasem (katalizator) i środkiem spieniającym (np. pentan) Fenol może działać toksycznie na układ nerwowy, zaś pentan może działać narkotycznie. Wyroby PF są stosowane w postaci sztywnych płyt, które są chemicznie obojętne dla środowiska i bezpieczne w użytkowaniu.
Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby PF z płyt są bezpieczne w stosowaniu i wymagają tylko zastosowania podstawowego sprzętu ochrony osobistej (np. rękawice ochronne czy okulary podczas cięcia mechanicznego). Stosując produkt z PF mamy obowiązek zapewnienia właściwego funkcjonowania wentylacji pomieszczeń, w których przechowywane są płyty, z zapewnieniem wymiany powietrza w ilościach określonych przepisami budowlanymi. |
| STYROPIAN (EPS) |
Zdrowie: Wyroby z EPS składają się zasadniczo w 97% (wagowo) z polistyrenu, 2% z pentanu i do 1% z heksambromocyklododekanu, choć w EPS „szarym” może być go do 1,5% (HBCDD – wycofywany z obrotu od 2015 roku). Pentan może działać narkotycznie na układ nerwowy, natomiast HBCDD jako trwała substancja toksyczna umieszczona w IV załączniku do REACH wymaga autoryzacji albo powinna zostać wycofana ze stosowania. Do produkcji tzw. „szarego styropianu” jest używany dodatkowo grafit. Świeżo wyprodukowany EPS uwalnia szczątkowy pentan, który może tworzyć wybuchowe mieszaniny z powietrzem. EPS samogasnący zawiera retardanty (np. HBCDD). Wyroby z EPS są bezpieczne w użytkowaniu i dzięki swojej budowie mogą być poddawane procesowi recyclingu. Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby EPS są bezpieczne w stosowaniu i wymagają tylko zastosowania podstawowego sprzętu ochrony osobistej (np. odpowiedniej wentylacji przy cięciu gorącym drutem). |
| STYROPIAN EKSTRUDOWANY (XPS) | Zdrowie: Wyroby z XPS składają się zasadniczo z polistyrenu, spienianego CO2 lub pentanem (od EPS różni go proces produkcji powodujący, że płyty XPS są bardziej wytrzymałe mechanicznie niż EPS). Stosowany jest też w ilości do 1,5% heksambromocyklododekan (HBCDD – wycofywany z obrotu od 2015 roku). Pentan może działać narkotycznie na układ nerwowy, natomiast HBCDD jako trwała substancja toksyczna umieszczona w IV załączniku do REACH wymaga autoryzacji albo powinna zostać wycofana ze stosowania. Wyroby z XPS są bezpieczne w użytkowaniu.
Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby XPS są bezpieczne w stosowaniu i wymagają tylko zastosowania podstawowego sprzętu ochrony osobistej (np. odpowiedniej wentylacji przy cięciu gorącym drutem). |
| WEŁNA DRZEWNA (WW) |
Zdrowie: Wyroby izolacyjne z wełny drzewnej składają się zasadniczo z włókna drzewnego 20-60% wiązanego przy użyciu mineralnych utwardzanych spoiw lub włókien poliolefinowych (polimery węglowodorowe uzyskiwane z ropy naftowej) i fosforanu albo siarczanu amonu. Obecnie trwa dyskusja w ramach europejskiego komitetu normalizacji CEN nad zakazem stosowania nieorganicznych soli amonu do izolacji w przypadku, gdy emisje amoniaku przekraczają 3 ppm (sposób określania stężenia związku chemicznego). Wyroby izolacyjne z WW są bezpieczne w użytkowaniu. Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby izolacyjne z WW są bezpieczne w stosowaniu. Zaleca się, aby podczas stosowania produktów używać sprzętu ochrony osobistej: gogle, rękawice ochronne i maski przy stosowaniu produktów w niewielkich pomieszczeniach lub podczas prac generujących emisje lub pył. |
| WEŁNA CELULOZOWA – granulat |
Zdrowie: Wyroby izolacyjne z celulozy w postaci granulatu składają się zasadniczo z makulatury około 85% (wagowo) spajanej i poddawanej procesowi uniepalniania przy użyciu np. siarczanu amonu (do 10%) i związków boru (do 10%). Obecnie trwa dyskusja w ramach europejskiego komitetu normalizacji CEN nad zakazem stosowania nieorganicznych soli amonu do izolacji w przypadku, gdy emisje amoniaku przekraczają 3 ppm (sposób określania stężenia związku chemicznego). Sole boru są w dużych dawkach toksyczne dla roślin i organizmów. Wyroby izolacyjne z włókien celulozowych są bezpieczne w użytkowaniu. Na opakowaniach powinno się umieszczać etykietę zawierającą zalecenia dotyczące środków ostrożności wg karty charakterystyki wyrobu. Bezpieczeństwo stosowania: Wyroby izolacyjne z celulozy są bezpieczne w stosowaniu. Zaleca się stosowanie sprzętu ochrony osobistej takich jak: rękawice ochronne, zabezpieczenie dróg oddechowych, odpowiednie ubranie. |
Oznakowanie EUCEB, które znajduje się na opakowaniach: Lepiszczem może być terpolimer (rodzaj bakelitu) ale również obojętne chemicznie polimery. Terpolimer, w wyniku polimeryzacji w procesie produkcyjnym, staje się całkowicie stabilny, stąd też produkt końcowy zawiera jedynie śladowe ilości formaldehydu. Instytut Techniki Budowlanej potwierdza, że te śladowe ilości są daleko niższe niż te określone w polskich przepisach i nie mają żadnego wpływu na zdrowie.
