W Polsce bezpieczeństwo pożarowe jest często niedoceniane, a przecież w pożarze możemy stracić życie lub zdrowie, a także cały dobytek. Statystyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej pokazują, że w 2020 roku w pożarach w Polsce zginęło 489 osób, z czego 360 osób w pożarach budynków, czyli 7 na 10 ofiar zginęło w mieszkaniach lub domach. 1859 osób zostało rannych. W skali roku w budynkach mieszkalnych w Polsce wybucha około 27 tys. pożarów, a bezpośrednie szkody wynoszą około 1 mld złotych, przy czym ta liczba nie uwzględnia strat środowiskowych. To duże liczby.

W budynkach spędzamy ponad 80 proc. naszego życia. Nowe domy muszą być energooszczędne, mają zdecydowanie grubszą izolację cieplną, nierzadko palną. Pomimo zmian w prawie w zakresie efektywności energetycznej, przepisy bezpieczeństwa pożarowego wciąż pozostawiają dużo do życzenia.
Przez pojęcie bezpieczeństwa pożarowego budynków rozumiany jest cały zakres wzajemnie powiązanych przedsięwzięć, mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia oraz środowiska przed pożarem, dzięki wykorzystaniu rozwiązań budowlanych i systemów, instalacji, urządzeń służących zapobieganiu powstania i rozprzestrzeniania się pożaru. Tak definiują to polskie przepisy i podobnie ujmują to regulacje europejskie. Co ciekawe, pośród siedmiu podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych, bezpieczeństwo pożarowe jest drugim w kolejności, tuż za nośnością i statecznością konstrukcji, co wskazuje na jego ogromne znaczenie. Dlatego aby bezpiecznie budować i eksploatować budynki, nie wystarczy powierzyć odpowiedzialności za bezpieczeństwo pożarowe wyłącznie specjalistom od ochrony przeciwpożarowej i strażakom. Konieczna jest ścisła współpraca wszystkich stron zaangażowanych w proces projektowania, budowania i utrzymania budynków. I oczywiście świadomość ryzyka.

Czas jest czynnikiem krytycznym w momencie wybuchu pożaru

Po wybuchu pożaru czas na bezpieczną ucieczkę z budynku jest zazwyczaj bardzo ograniczony. Dlatego jak najwcześniejsze wykrycie pożaru jest dosłownie kwestią życia i śmierci. Wielu tragicznych przypadków i kosztownych skutków można byłoby uniknąć lub znacząco ograniczyć straty, stosując odpowiednie środki pasywnej i aktywnej ochrony przeciwpożarowej. Oprócz czujników, więcej czasu na ucieczkę z płonącego pomieszczenia, można uzyskać poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów. Najlepszą ochronę przeciwpożarową zapewniają niepalne materiały budowlane, które chronią również inne materiały przed spaleniem. To właśnie jest rola wełny mineralnej stosowanej do izolacji budynków.

Materiały ognioodporne mogą uratować życie

Skąd więc wiadomo, jakie materiały są bezpieczne w czasie pożaru? Do klasyfikacji bezpieczeństwa pożarowego materiałów budowlanych stosuje się jednolitą klasyfikację europejską: A1, A2, B, C, D, E i F, gdzie A1 oznacza niepalność, a F wskazuje na nieokreślone właściwości ogniowe. Rozprzestrzenianie się dymu oraz płonące krople i cząsteczki są dalej zdefiniowane przy użyciu klas „s” i „d” dla materiałów sklasyfikowanych jako A2, B, C i D.

Izolacje mogą znacząco zwiększyć obciążenie ogniowe budynku, dlatego wybór izolacji ma wpływ na bezpieczeństwo pożarowe budynku. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla wszystkich typów budynków jest materiał izolacyjny sklasyfikowany jako A1 lub A2-s1, d0. Wełna mineralna jest najczęściej sklasyfikowana w najwyższej klasie A1, co oznacza, że jest izolacją niepalną, która nie przyczynia się do rozwoju pożaru, zapobiega rozprzestrzenianiu się ognia i chroni konstrukcję. A to znacznie zwiększa czas odporności ogniowej konstrukcji nośnej i oddzieleń przeciwpożarowych.

Jesteśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo

Odpowiedzialność za zapobieganie pożarom i zapewnienie bezpieczeństwa sobie i otoczeniu spoczywa przede wszystkim na nas samych. Oto kilka wskazówek, które każdy może zastosować w domach, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim bliskim:

1. Zapobiegaj

• Podczas budowy lub remontu wybieraj materiały, które są niepalne i zwiększają bezpieczeństwo w czasie pożaru,
• Zapoznaj się z zagrożeniami w swoim otoczeniu – przeprowadź kontrolę bezpieczeństwa pożarowego,
• Zachowaj ostrożność przy korzystaniu z urządzeń elektrycznych i płomieni – nawet świeczka może spowodować utratę życia,
• Upewnij się, że urządzenia elektryczne są sprawne i wycofaj z użytku wszystkie niesprawne urządzenia lub zleć ich naprawę specjalistom,
• Unikaj ryzykownych zachowań – np. palenia papierosów w sposób nieostrożny i w miejscach do tego nieprzystosowanych.

2.Bądź przygotowany na wypadek pożaru

• Zaopatrz swój dom w czujki pożarowe i sprawdzaj czy są sprawne,
• Miej w domu gaśnicę i upewnij się, że w razie potrzeby można jej szybko użyć

3. W przypadku pożaru wykonaj następujące czynności

• Możesz próbować samodzielnie ugasić pożar, który dopiero się zaczyna.
• Jeśli to się nie uda lub pożar już się rozprzestrzenił, ostrzeż innych i natychmiast opuść budynek.
• Zadzwoń na numer alarmowy.
• Podejmij rozsądne działania ratunkowe – ratuj życie i zdrowie, a nie przedmioty.

Wszyscy możemy przyczynić się do zapobiegania pożarom i minimalizowania szkód w przypadku ich wystąpienia – zróbmy to!