Porozumienie w sprawie nowelizacji dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD) zostało osiągnięte na poziomie Unii Europejskiej w grudniu 2023 r., a głosowanie w Parlamencie Europejskim potwierdzające uzgodniony kompromis będzie miało miejsce w połowie marca 2024 r.

Celem EPBD jest wprowadzenie impulsu dla państw członkowskich w celu zwiększenia wysiłków na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków, aby obniżyć rachunki za energię i odejść od stosowania paliw kopalnych.

Zmieniona dyrektywa określa szereg środków, które pomogą rządom państw UE poprawić w sposób strukturalny charakterystykę energetyczną budynków.
Każde państwo członkowskie będzie działać na podstawie własnego programu zmniejszenia średniego zużycia energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych o 16% do 2030 r. i o 20-22% do 2035 r.

Środki krajowe będą musiały zapewnić osiągnięcie co najmniej 55% zmniejszenia średniego zużycia energii pierwotnej dzięki renowacji budynków o najsłabszej charakterystyce energetycznej.
W przypadku zasobu budynków niemieszkalnych w zmienionych przepisach określono obowiązek jej stopniowej poprawy za pomocą minimalnych norm charakterystyki energetycznej. Doprowadzi to do renowacji 16% budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej do 2030 r. i 26% budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej do 2033 r.

Dlaczego poprawa efektywności energetycznej budynków jest ważna dla mieszkańców Polski i Unii Europejskiej? 

• Budynki, w tym budynki mieszkalne, pochłaniają około 40% zapotrzebowania na energię w skali całej gospodarki.  Niezależnie od tego, z jakich źródeł w przyszłości będziemy czerpać energię, chcąc poprawić bezpieczeństwo energetyczne, jakość powietrza i zoptymalizować niezbędne inwestycje w instalacje wytwarzające, magazynujące i transportujące energię, ograniczanie strat energii w budynkach jest najbardziej racjonalnym podejściem. Zmniejsza koszty systemu energetycznego, jednocześnie zwiększając komfort użytkowania budynków i obniżając rachunki dla konsumentów energii.  

• Ograniczanie zapotrzebowania na energię – oprócz oszczędności w kosztach utrzymania – w bezpośredni sposób umożliwia zmniejszenie poziomu wykorzystania surowców energetycznych (m.in. węgla, ropy, gazu) importowanych z Rosji i innych krajów niedemokratycznych, gdzie znajduje się większość złóż paliw kopalnych. Tym samym uwalnia odbiorców od ryzyka politycznie sterowanych dostaw surowców – jak „zakręcanie kurka” przez Rosję. Działanie takie przyczyni się więc do poprawy bezpieczeństwa energetycznego całego kraju oraz budowy niezależności w tym obszarze.  

• Programy wspierające termomodernizację i inwestycje w poprawę efektywności energetycznej, są wymiernym sposobem ochrony gospodarki i obywateli przed uzależnieniem od nieprzewidywalnych wydarzeń na arenie międzynarodowej i niestabilnych dostaw oraz wahań cen energii.   

• Istniejące budynki poddane termomodernizacji mogą zużywać nawet 3-5 razy mniej energii, co prowadzi do wymiernej oszczędności w ich utrzymaniu.  Z badań przeprowadzonych przez Building Performance Institute Europe (BPIE) wynika, że Polska znajduje się w czołówce
państw, które mogłyby w relatywnie szybki sposób oszczędzić duże zasoby energii cieplnej (52 TWh) za pomocą termomodernizacji ścian i dachów budynków mieszkalnych, co stanowiłoby prawie 40% energii obecnie wykorzystywanej na ogrzewanie powierzchni mieszkalnych w Polsce. Zakrojony na szeroką skalę projekt ociepleń budynków ograniczyłby znacząco wydatki budżetu państwa, przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych.  

• Możliwość uzyskania tak wysokich oszczędności wynika z faktu, że ponad dwa miliony budynków w Polsce generuje straty energii cieplnej.  

• Inwestycje w termomodernizację sektora budowlanego będą potężnym zastrzykiem dla gospodarki. Szacuje się, że dzięki wdrożeniu dyrektywy EPBD może powstać na poziomie UE nawet 3,3 mln nowych miejsc pracy. W Polsce byłoby to ok. 330-660 tys. etatów. Praca czekać będzie na projektantów, architektów, wykonawców, monterów OZE, ekspertów ds. efektywności energetycznej, menedżerów projektów i wielu innych specjalistów zaangażowanych w modernizację budynków.