W lipcu 2023 roku Unia Europejska zakończyła międzyinstytucjonalne negocjacje w sprawie ram prawnych dotyczących efektywności energetycznej. Rewizja Dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków (Energy Performance of Buildings Directive – EPBD) przybliża UE do osiągnięcia jej celów klimatycznych.

Dyrektywa EPBD jest częścią unijnej strategii Fali Renowacji, będącej z kolei częścią Europejskiego Zielonego Ładu. Dyrektywa ma obowiązywać od 2026 roku. Jej celem jest zmniejszenie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w budownictwie. Ważną rolę odgrywać będzie modernizacja energetyczna istniejących budynków i wspieranie głębokich renowacji, zaś od 2028 roku wszystkie nowe budynki mają być zeroemisyjne. Nowe budynki zajmowane czy eksploatowane przez władze publiczne lub do nich należące będą musiały być zeroemisyjne jeszcze wcześniej, bo już od 2026 roku.

Warto przyjrzeć się niektórym założeniom tej Dyrektywy.

Kraje UE będą prawnie zobowiązane do nadawania priorytetu efektywności energetycznej w kształtowaniu swojej polityki, w planowaniu i realizacji inwestycji, bazując na zasadzie „efektywność energetyczna przede wszystkim”. Kraje unijne zgodziły się niemal podwoić swoje roczne zobowiązania do oszczędzania energii w nadchodzących latach. W rzeczywistości, zgodnie z nową dyrektywą, będą zobowiązane do osiągnięcia średniego rocznego wskaźnika oszczędności energii na poziomie 1,49% w latach 2024-2030, w porównaniu z obecnym wymogiem wynoszącym 0,8%, wprowadzając oszczędność energii przede wszystkim w takich sektorach jak: budynki, przemysł i transport.

Cyfryzacja

Biorąc pod uwagę znaczenie cyfryzacji we współczesnym świecie, Dyrektywa wprowadza obowiązek gromadzenia danych na temat charakterystyki energetycznej i renowacji budynków w całej UE. Baza danych na poziomie UE będzie gromadzić i publikować dane, które są istotne dla wydajności energetycznej i energooszczędności. Będzie to zachęcać do korzystania z cyfrowych technologii w procesie projektowania oraz zbierania informacji o budynkach, aby umożliwić planowanie ich całego cyklu życia.

Budynki a systemy energetyczne

Efektywność energetyczna budynków odgrywa kluczową rolę w dekarbonizacji systemów elektroenergetycznych i utorowaniu drogi do 100 proc. odnawialnych źródeł energii w przyszłości. Efektywność energetyczna zmniejsza koszty wytwarzania energii, umożliwia redukcję mocy wytwórczych energii i kosztów jej przesyłu. Nowe przepisy promują lokalne plany ogrzewania i chłodzenia w większych gminach. Ponadto, w oparciu o zmienioną definicję efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego zawartą w przepisach, minimalne wymagania będą stopniowo zaostrzane w nadchodzących latach w celu osiągnięcia w pełni bezemisyjnych sieci ciepłowniczych i chłodniczych do 2050 r.

Dobre kwalifikacje pracowników

Do osiągnięcia celów wyznaczonych przez Dyrektywę, ważne są też odpowiednie kwalifikacje pracowników, dlatego kraje UE będą musiały zapewnić dostępność certyfikacji i zdobycia kwalifikacji dla zawodów związanych z efektywnością energetyczną.
​

Prościej dla konsumentów i przedsiębiorstw

Finansowanie jest kluczem do rozwoju renowacji energetycznych, dlatego kraje UE mają za zadanie zapewnić szerszy dostęp do finansowania. Wymogi dotyczące energooszczędności energetycznej budynków muszą iść w parze także z lepszym dostępem do informacji i usprawnieniem procedur administracyjnych. Punkty kompleksowej obsługi klientów i narzędzia informacyjne, takie jak np. świadectwa charakterystyki energetycznej czy paszporty renowacji wymagać będą szerszego rozpowszechnienia.

Same korzyści

Ustanowienie minimalnych norm charakterystyki energetycznej zachęci firmy do inwestycji, a jasne wytyczne pomogą właścicielom domów lepiej zaplanować prace remontowe. Łatwiejszy dostęp do finansowania termomodernizacji domów ma szansę przyspieszyć poprawę ich efektywności energetycznej. Ponadto, liczne korzyści, takie jak długofalowe oszczędności czy poprawa zdrowia i komfortu życia, są kluczowymi czynnikami, które mogą skłonić ich właścicieli do przeprowadzania renowacji energetycznych.